Öz
Astımda inhale tedavi, hava yolu obstrüksiyonunun giderilerek astım semptom ve ataklarını kontrol altına almak için uygulanmaktadır. Bu tedavinin etkinliği, farmakolojik ajan kadar inhalasyon araçlarının doğru şekilde kullanılmasına bağlıdır. Astımlı çocukların bir çoğu yoğun poliklinik izlemleri sırasında standart bir cihaz kullanım eğitimi alamamakta ya da aldıkları sözel kullanım önerilerini yerine getirememektedirler. Bu çalışmada aile ve çocuğa verilecek standart görsel ve uygulamalı eğitimin astım kontrolüne etkisi ve bununla ilişkili etmenlerin değerlendirmesi amaçlandı. Çalışmaya, hışıltılı çocuk veya astım tanısı ile izleme alınmış ve nebülizatör ile tedavi kullanan 1-15 yaş arasındaki 60 çocuk alındı. Çalışma başlangıcında hasta ve annebabalarının yaş, eğitim düzeyleri, meslekleri, tanı yaşları, son üç ay içerisinde yakınmalarının olup olmadığı ve hastalığın ağırlığı kaydedildi. Eğitim öncesi ve sonrasında çocuk ya da annenin nebülizer cihaz kullanma becerileri bir skala aracılığıyla değerlendirildi. Aynı zamanda semptom skoru ve astım kontrol ölçeği (ACQ) aracılığı ile astım kontrol düzeyleri çalışma başlangıcında ve eğitim verildikten bir ay sonra belirlendi. Hastaların yedisi (%11.7) astım, 53’ü (%88.3) hışıltılı çocuk tanısı ile izlenmekteydi. Nebülizer eğitim skoru eğitim öncesi 5.4 iken eğitim sonrası 7.8 e yükseldi (p<0.001). Cihaz kullanım becerilerini değerlendiren altı basamağın tümünde, cihaz eğitimi ardından doğru uygulama sayısında artış gözlendi. Astım semptom skoru eğitim öncesinde 7.54 iken bir ay sonrasında 0.78 olarak bulundu (p<0.001). Astım kontrol ölçeğinde de nebülizer cihaz eğitim sonrasında anlamlı olarak düşme gözlendi (sırasıyla 2.1 ve 0.1 p<0.001). Çalışmamız, hışıltılı çocuk veya astım tanısı ile nebülizer kullanan çocuklarda cihaz uygulamasında yanlışlıklar olduğu, standart uygulamalı eğitim ile bu yanlışlıkların giderildiğini gösterdi. Ayrıca cihaz kullanım eğitimi ile solunum semptom skoru ve astım kontrolünde anlamlı iyileşme sağlandı.
Anahtar Kelimeler: <i>astım, hışıltı, nebülizer, uygulamalı eğitim, astım kontrolü.</i>