Öz
Bu çalışma, 1978-2008 dönemindeki 30 yıl içinde beş yaş altı ölümlerin zamanlamasının ve sayısal büyüklüğünün değişimini, erken yenidoğan, geç yenidoğan, yenidoğan sonrası, bebeklik ve çocukluk dönemini dikkate alarak analiz etmektedir. Çalışmanın veri kaynağını 1978, 1983, 1988, 1993, 1998, 2003 ve 2008 yıllarında gerçekleştirilen demografik araştırmaların doğum tarihçesi modülleri oluşturmaktadır. Çalışmanın sonuçları, 1978-2008 döneminde ölüm hızlarının azalmasının yanında, aynı zamanda ölümlerin zamanlamasının da önemli ölçüde değiştiğini göstermektedir. Bu dönemde beş yaş altı ölüm hızı binde 168’den binde 23’e; bebek ölüm hızı ise binde 134’ten binde 17’ye gerilemiştir. Bu dönemdeki en temel değişim ölümlerin yenidoğan sonrası dönemden giderek daha çok yenidoğan döneme ve özellikle de erken yenidoğan döneme kayması olmuştur. Beş yaş altı ölüm hızlarının azalmasının bir sonucu olarak ölüm sayılarında da önemli azalmalar gerçekleşmiştir. Bu dönemde, yıllık olarak 256 bin beş yaş altı ölümün gerçekleştiği bir durumdan yıllık olarak sadece 31 bin beş yaş altı ölümün gerçekleştiği bir yapıya geçiş olmuştur. Günümüzde bir yıl içinde gerçekleşen 31 bin beş yaş altı ölümün yaklaşık 22 bininin bebeklik döneminde; bunların 17 bininin yenidoğan dönemde; bunların 15 bininin ise erken yenidoğan dönemde meydana geldiği görülmektedir.
Anahtar Kelimeler: bebek ölümleri, çocuk ölümleri, beş yaş altı ölümleri, Türkiye