Öz
B12 vitamini eksikliğine bağlı anemisi olan çocuklarda fiziksel ve nöromotor gelişme geriliğinin de olduğu bildirilmiştir. Bir yakınması olmayan ve sağlıklı görünen süt çocuklarında B12 vitamini eksikliğinin fiziksel, sosyal ve nöro-motor gelişim üzerine etkileri ile ilgili yeterli çalışma bulunmamaktadır. Prospektif olarak planlanan çalışmamıza, dört ayrı sağlık ocağına aşı ve sağlıklı çocuk muayenesi için getirilen, yaşları 6-12 ay arasında olan 211 çocuk alındı. Başlangıçta tüm çocukların ağırlık, boy ve baş çevreleri ölçüldü ve persentil değerleri bulundu. Nöro-motor ve sosyal gelişimlerinin değerlendirilmesinde Ankara Gelişim Tarama Envanteri (AGTE) anketi uygulandı. Çocukların 84’ünde (%39.8) B12 vitamini eksikliği saptandı. B12 vitamini eksikliği olan grupta ağırlık ve baş çevresi persentilleri onuncu persentilden daha düşük olan çocukların oranı eksiklik olmayan gruptakinden önemli derecede daha yüksek bulundu. Eksiklik olan ve olmayan iki grup arasında hemoglobin değerleri yönünden anlamlı fark bulunmazken, B12 vitamini eksikliği olan grubun AGTE T-puanı ortalaması (AGTETP) istatistiksel olarak önemli düzeyde daha düşük (33.29±7.61 ve 47.91±6.72) ve AGTETP değeri normalin alt sınırından düşük olan çocuk oranı daha yüksekti (%77.38 ve %13.39). B12 vitamini eksikliği tespit edilen çocuklar tedavi edildi ve tedaviden üç ay sonra ağırlık, boy ve baş çevresi ölçümleri ve AGTE testi tekrarlandı. Tedavi sonrası çocukların ağırlık ve baş çevresi persentillerinde önemli derecede düzelme olduğu ve AGTETP değeri düşük olan çocukların %84.21’inin AGTETP değerlerinin normal değerlere yükseldiği görüldü. Çalışma sonuçlarımız bölgemizde 6-12 yaş grubundaki çocuklarda B12 vitamini eksikliğinin, hematolojik bozukluklar gelişmeden önce çocukların fiziksel, sosyal ve psikomotor gelişimini önemli derecede bozabileceğini göstermektedir.
Anahtar Kelimeler: B12 vitamini eksikliği, Ankara Gelişim Tarama Envanteri (AGTE), nöromotor gelişim, sosyal gelişim, fiziksel gelişim.