Öz
Perinatal mortalite istatistikleri kurumsal ve ulusal perinatal sağlık sisteminin gelişmişlik düzeyi ile ilgili en önemli göstergelerdir ve perinatal sağlık sistemindeki sorunların belirlenmesi ve önlemlerin alınması için gereklidirler. Bununla birlikte ülkemizde kurumsal veya ulusal düzeyde yeterli perinatal mortalite analizi yapılamamaktadır. Bu çalışmada üçüncü basamak sağlık hizmetleri veren üniversite hastanemizde 2001-2006 dönemi perinatal mortalite nedenlerinin incelenmesi ve önceki yıllarda yapılan analizlerle karşılaştırılması amaçlandı. Bu amaçla Perinatal Mortalite Çalışma Grubu tarafından her ay düzenli olarak yapılan toplantılarda gebelik yaşı 22 hafta ve üzerinde veya doğum ağırlığı 500 gr ve üzerinde olan ve doğum sonrası yedinci güne kadar ölen vakalar prospektif olarak incelendi. Perinatal mortalite istatistiklerinin hesaplanmasında Dünya Sağlık Örgütü’nün tanımlamaları; perinatal mortalite vakalarının sınıflandırılmasında Wigglesworth ve Galan-Roosen “Fundamental” sınıflandırmaları kullanıldı. Bu dönemde toplam 353 perinatal mortalite vakası belirlendi. Bunların %28.3’ü intrauterin ölüm, %7.4’ü intrapartum ölüm, %26.3’ü gebelik terminasyonu olmak üzere %62’si ölü doğum ve %38’i ise erken neonatal ölüm vakalarıydı. Wigglesworth sınıflandırmasına göre ölü doğumlar %10.8, malformasyonlar %35.5, prematürelik %25.2, perinatal asfiksi %12.5 ve özel nedenler %15.9 oranında belirlendi. Galan- Roosen “Fundamental” sınıflandırmasına göre ise travma %0.6, enfeksiyon %2.8, plasenta-kord patolojisi %9.0, maternal immün sistem patolojisi %3.1, malformasyonlar %36.3, prematürelik %25.2, sınıflandırılamayan vakalar ise %13.0 oranında bulundu. Ortalama ölü doğum hızı ‰21.9, erken neonatal mortalite hızı ‰13.7, perinatal mortalite hızı ise ‰35.3 olarak belirlendi. Tüm mortalite hızlarında 2001-2004 döneminde giderek bir düşme görülürken 2005-2006 döneminde bu hızlarda yaklaşık 1.5-2.8 kat artış olduğu belirlendi. Ölü doğum sayısının toplam doğum sayısına oranı incelendiğinde 2004 yılında %1.6 iken 2006 yılında %2.9’a yükseldiği, erken neonatal ölüm sayısının toplam canlı doğum sayısına oranı incelendiğinde 2004 yılında %0.7 iken 2006 yılında %1.8’e çıktığı belirlendi. Erken neonatal ölüm nedenleri incelendiğinde prematürelik oranının 2004 yılında %0.3 iken 2005-2006 döneminde dört kat artarak %1.2’ye yükseldiği, konjenital anomali, perinatal asfiksi ve özel nedenlere bağlı erken neonatal ölümlerin oranında önemli bir artış olmadığı görüldü. 2001-2006 döneminde hastanemizde prematürelik oranı %19.2-24.6 arasında değişirken, gebelik yaşı 28 haftanın altında olan prematüre bebek oranının 2004 yılında %4.4 iken 2005-2006 döneminde yaklaşık iki kat artarak %8.2-9.6’ya çıktığı belirlendi. Sonuç olarak hastanemizde 2001-2004 döneminde giderek azalmış olan perinatal mortalite hızının, son iki yılda erken neonatal mortalite hızında daha fazla olmak üzere ölü doğum hızındaki artmaya bağlı olarak arttığı, bu durumun en çok artan yüksek riskli küçük prematüre bebek oranına ve diğer merkezlerden geç prenatal dönemde gönderilen konjenital anomaliler nedeniyle artan gebelik sonlandırmasına ve intrauterin ölümlere bağlı olabileceği düşünüldü.
Anahtar Kelimeler: perinatal mortalite, ölü doğum hızı, erken neonatal mortalite