Çocuk ölümlülüğü, en önemli kalkınma göstergelerinden birisidir. Bu nedenle 2000 yılında düzenlenen Birleşmiş Milletler Binyıl Zirvesi’nde, beş yaşından önceki çocuk ölümlerinin 1990 ile 2015 yılları arasında üçte iki oranında azaltılması Binyıl kalkınma hedefleri arasında yer almıştır. Uzun bir süre ülkenin sosyo-ekonomik düzeyiyle paralel bir görüntü arzetmeyen yüksek bebek ölümlülüğü nedeniyle “Türk Bilmecesi” olarak nitelendirilen bebek ölümlülüğü, Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması, 2003 sonuçlarına göre binde 29’a, beş yaş altı ölümlülüğü ise binde 37’ye düşmüştür. Ancak toplumun bütününe bakarken kimi mağdur alt-nüfus grupları gözden kaçabilmektedir. TNSA-2003 verisinin kullanıldığı bu çalışmada en yoksul hanelerde dünyaya gelen çocukların bir yaşını tamamlamadan ölme ihtimallerinin zengin hanelerde yaşayan çocuklardan 4.7 kat; beşinci yaş gününü göremeden ölme ihtimallerinin ise 3.5 kat daha fazla olduğu görülmüştür. Betimsel analizler neticesinde en yoksul hanelerde yaşayan çocukların anne-babalarının daha eğitimsiz oldukları, yaşanılan konutta hijyen koşullarının yeterince sağlanmadığı, önemli bir bölümünün sağlık güvencesinden yoksun oldukları, doğum öncesinde ve doğum sırasında sağlık hizmetlerinden yeterince faydalanamadıkları görülmüştür.

Anahtar Kelimeler: yoksulluk, bebek ölümleri, çocuk ölümleri, Binyıl Kalkınma Göstergeleri, Türkiye.