Öz
Çalışmada annelerin sosyodemografik özelliklerinin, bebeklerin prenatal, natal, postnatal özelliklerinin ve Kısa Semptom Envanteri (KSE) ile değerlendirilen anne psikopatolojilerinin ilk 1-1.5 aylık dönemde sadece anne sütü (SAS) verme durumlarına etkisi incelendi. Çalışmaya Haziran-Ekim 2006 tarihleri arasında Dr. Zekai Tahir Burak Hastanesi’nde doğum yapan, gönüllü 657 anne alındı. Annelere postpartum 4-36. saatlerde sosyodemografik özellikleri, gebelik ve doğumla ilgili anket ile psikopatolojilerini taramak amacıyla Kısa Semptom Envanteri (KSE) uygulandı. Postpartum 1-1.5 aylar arasında anneler telefonla arandı ve 302 (%46) anneye ulaşıldı. Görüşmede bebeklerin beslenme ve sağlık durumları ile ilgili sorular soruldu. Annelerin 194’ünün (%64.2) bebeklerini SAS ile beslediği öğrenildi. Tekli analizlerde doğum sonrası KSE alt ölçek ve indeks skorları, 1-1.5 ay süresince SAS veren ve vermeyen annelerde benzerdi. Aile gelirinin asgari ücretten fazla olduğu, annenin çalıştığı, gebeliğin planlı olduğu, gebelikte annenin sigara içtiği, bebeğin yaşamın ilk üç gününde sağlık probleminin olduğu, bebeğin aşırı ağladığı durumlarda ilk 1-1.5. ayda SAS alma oranı daha azdı. Anne yaşı, eğitimi, son bir yılda psikolojik problem yaşaması, gebelikte hastalık geçirmesi, doğumda anemik olması, doğum aralığı, bebeğin cinsiyeti, doğum haftası, doğum ağırlığı ve doğum şekli SAS alan ve almayanlarda farklı değildi. SAS alan bebeklerin 1-1.5 aylık sürede daha az sağlık problemi yaşadıkları, annelerinin daha az emzirme sorunu olduğu belirlendi. Çoklu lojistik regresyon analizi ile aile gelirinin asgari ücretten fazla olması, annenin çalışması, planlı gebelik, yaşamın ilk üç gününde bebekte sağlık problemi olması, bebeğin aileye göre aşırı ağlamalarının olması, emzirme sorunlarının yaşanması ilk 1-1.5 aylık dönemde SAS alma durumunu olumsuz etkileyen faktörler olarak belirlendi. SAS alma durumlarını artırmak için, aile ve anne sosyodemografik karakteristiklerinin SAS ile beslenme üzerine etkilerinin belli aralıklarla çalışılması gerekmektedir.
Anahtar Kelimeler: sadece anne sütü ile beslenme, anne psikopatolojileri, sosyodemografik özellikler, Kısa Semptom Envanteri.