Öz

Türkiye'de riketsin sıklığı ve nedenlerini belirlemeye yönelik birçok klinik çalışma bulunmakla birlikte, geçmiş dönemlerde yaşamış topluluklarda bu hastalığın durumu yeterince ilgi çekmemiştir. Bu çalışma ile Anadolu'da riketsin geçmiş dönemlerdeki durumu irdelenmeye çalışılmaktadır. Anadolu eski insan topluluklarında sağlık yapısını belirlemeye yönelik olan araştırmalar incelenmiş, onlarca yerleşim arasından sekizinde, diğer hastalıklarla birlikte riketsin de araştırıldığı saptanmıştır. Hastalık sıklığının en yüksek düzeye ulaştığı Tasmasor (Erzurum) ile hastalığın belirlendiği Karagündüz (Van), Topaklı (Nevşehir), İkiztepe (Samsun), İznik (Bursa), Allianoi (İzmir) toplulukları, Anadolu'da tarihi ve tarihöncesi dönemlerde yaşamış insanlarda, günümüz toplumları gibi riketst olduğunu göstermiştir. Modern klinik araştırmalarla birlikte, eski insan topluluklarında riketsin ortaya çıkışında, toplulukların bulundukları coğrafi koşullar ve geliştirdikleri kültürel davranışların etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Kültürel yapı ile kalsiyum ve D vitamini açısından fakir olan beslenme biçimlerinin, topluluklarında hastalığın sıklığını ve iyileşme sürecini etkilediği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler: rikets, paleopatoloji, eski toplumlar, kültür, beslenme.

Nasıl Atıf Yapılır

1.
Büyükkarakaya AM, Erdal YS. Anadolu eski insan topluluklarında rikets. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 2008; 51: 130-9. Available from: https://cshd.org.tr/article/view/376