Bu çalışma Kocaeli ilindeki lise öğrencilerinde sağlık açısından riskli davranışları değerlendirmek üzere, bazı risk faktörleri açısından durum saptaması yapmak, elde edilen sonuçlara göre hangi konularda öncelikli olarak önlemler alınabileceğini belirlemek ve ilgili konularda okul sağlığı çalışmaları yürütmek amacıyla yapıldı. Çalışma Mayıs 2001 tarihinde, kesitsel-tanımlayıcı yöntemle yapıldı. Veriler Kocaeli ilindeki 391 (185 kız, 206 erkek) lise öğrencisine uygulanan 77 soruluk bir anketten elde edildi. Anket soruları CDC’nin (Center’s for Disease Control and Prevention) “Youth Risk Behavior Surveillance” anketi temel alınarak hazırlandı. Anketler her okulun rehberlik öğretmeninin gözetiminde, bire bir yöntemle, yazılı olarak dolduruldu. Ankette yer alan sorular kişisel emniyet, şiddete bağlı davranışlar, ümitsizlik ve intihar düşünceleri, sigara kullanımı, alkol kullanımı, vücut ağırlığının algılanması, beslenme tarzı, fizik aktiviteler, bilgisayar kullanımı, cinsel davranışlar altbaşlıklarında yaş ve cins değişkenleri açılarından değerlendirildi. Ankete katılan öğrencilerden bisiklet kullananlarda kask kullanmama %93.8 (erkek %57.4, kız %42.6), son bir ay içinde tabanca, bıçak, sopa gibi bir silah taşıma %10.7 (%88.8 erkek, %11.2 kız), son bir yıl içinde intihar düşüncesi %17.7 (%59.4 kız, %40.6 erkek), son 30 gün içinde düzenli sigara içimi %15.4 (%67.5 erkek, %32.5 kız), son yedi gün içinde hiç meyve yememe veya günde ortalama birden az meyve yemek %45.4 (%54.2 erkek, %45.8 kız), son yedi gün içinde hiç egzersiz yapmama %26.5 (%68.8 kız, %31.2 erkek), günde ortalama bir saatten fazla televizyon seyretme %72.7, cinsel ilişkide bulunma %22.1 (%97.6 erkek, %2.3 kız) oranlarındaydı. Sonuçlarımız ülke genelini temsil etme özelliği taşımamakla birlikte, riskli yaşam tarzlarının sağlık üzerine olumsuz etkileri önemli bir sorun olarak görülmektedir. Bu konuda öncelikle okullardan başlatılabilecek geniş çaplı bir toplum eğitimi gerekli görülmektedir.

Anahtar Kelimeler: riskli davranışlar, adolesan, health-risk behaviors, adolescence